Największym szacunkiem darzę marki, które reklamując swoje produkty nie naginają faktów i czasoprzestrzeni. Nie jest to przecedens częsty, bo zazwyczaj prawda leży gdzieś pośrodku. W końcu dobra reklama jest dzwignią handlu… Dlaczego o tym wspominam? Podróżując trafia się na różne informacje o interesujących nas miejscach, z często niezależnych źródeł. Zdarza się także, że wiadomości te mają wydźwięk szalenie pozytywny, a przez wszelakiego rodzaju biura podróży poziom naszej ekscytacji sięga zenitu, ot typowe „pompowianie balonika”. Zapierające dech w piersiach krajobrazy, fantastyczna atmosfera, wspaniali ludzie i najsmaczniejsze potrawy… Crème de la crème. Aż tu nagle, gdy przyjeżdżasz na miejsce, okazuje się, że wszystko to o czym czytałeś tylko poniekąd jest zgodne z prawdą. Zastanawiasz się wówczas i próbujesz wytłumaczyć sobie tą dysproporcję. Niejednokrotnie zajmuje ta czynność więcej czasu niż można przypuszczać, przecież trzeba czymś udobruchać „wewnętrzne ja”, a niedosyt i czasami pewne rozczarowania rzucają jedynie kłody pod nogi. Oczywiście po pewnym czasie docenia się każdą przeżytą chwilę i nie pamięta się o tych niedociągnięciach. Zasługa w tym nie tylko podejścia do życia, ale także naszej pamięci, która lubi przywiązywać uwagę do zdarzeń dobrych i wyjątkowych. Wróćmy jednak do naszego podróżniczego meritum… Pamiętam swoje pierwsze zetknięcie z niewielkim archipelagiem o pięknie dźwięcznej nazwie Santorini. Zastanawiałem się wówczas czy przekoloryzowane wręcz zdjęcie w internecie jakkolwiek będą oddawały rzeczywistość i czy wszystkie dostępne informacje faktycznie pokryją się z tym, co zobaczę na miejscu. Zapowiadała się wręcz niesamowita podróż, ale podszedłem do niej z pewną rezerwą. Rezerwą, która w tym przypadku okazała się zupełnie niesłuszna… Reklama nie kłamała, chociaż obraz tego miejsca był zdecydowanie zamazany i przekoloryzowany. Sądzę, że najbardziej niespodziewanym uczuciem było uzmysłowenie sobie, że na Santorini jest zupełnie inaczej niż opisują, bo po prostu zdecydowanie lepiej…
Przesadnie żywe nieskazitelne kolory na zdjęciach zastąpione są realnie wulkanicznymi odcieniami brązów i szarości oraz spaloną słońcem żółcią i bielą. Wszystko jest zdecydowanie bardziej surowe i dziewicze, trochę spartańskie. Zachody słońca nie tyle piękne, co nostalgiczne i napawające chęcią przysłowiowego zatrzymania się. Pełne czerwieni, jakby mgliste. Silne podmuchy wiatru, niosące pył i zapach morza, można porównywnać do autentyczności. Autentyczności, która sprawia, że Santorini jest miejscem zaopatrującym w liczne doznania, które przyjmuje się z uśmiechem na ustach. Naprawdę można się zakochać i chcieć wracać tam po wielokroć. Wszystko to niezmiernie ciężko opisać słowami. Jednakże słysząc „hałas” ulicy (zdecydowanie polecam zejść z głównego szlaku i poczuć magię tego miesca) i stojąc z aparatem w ręce doszedłem do wniosku: mnóstwo prawdy leży w stwierdzeniu, że dobre wcale nie potrzebuje reklamy (zwłaszcza tak sztucznej), by przyciągało uwagę jak magnes. Santorini to prawdziwy wulkaniczny skarb Morza Egejskiego.
Jednakże co przywieźć z tej niezapomnianej podróży? Poniżej zamieszczam subiektywną listę.
1. Wino z Santorini
Jedną z kluczowych działalności mieszkańców Santorini od zarania dziejów była uprawa winorośli i produkcja wina. Dzięki licznym wykopaliskom w prehistorycznym mieście Akrotiri, datuje się rozpoczęcie tej aktywności na okres około 3,5 tysiąca lat temu, co niepodważalnie dowodzi wyjątkowości tego obszaru na winiarskiej mapie Europy. Winorośl cechuje się w znacznym stopniu szczególnymi zdolnościami adaptacyjnymi i wytrzymałością, która pozwoliła jako jednej z niewielu roślin przetrwać wieki w niegościnnym środowisku Santorini, głównie za sprawą bogatego systemu korzeniowego, zdolnego do przenikania przez stałą kwaśną warstwę popiołu wulkanicznego, pumeksu, piasku i bazaltu. Powstałe w tych warunkach wina w dosadni sposób odzwierciedlają złożony charakter Santorini, zwłaszcza specyficzny postwulkaniczny mikroklimat (gorący śródziemnomorski, niekiedy pustynny) i pełną niepowtarzalność.
Głównymi lokalnymi odmianami winorośli, dającymi wysokiej jakości owoce, są Assyrtiko, Aidani, Athiri, Mavrotragano oraz Mantilaria. Dominujące nuty tworzą zbiór, którego granice wyznaczają wysoka kwasowość i niespotykanie mocno wyczuwalna słodycz (reprezentowana przez cenione Vinsanto). W połączeniu z intensywnymi cytrusowymi aromatami tworzą słynną mieszankę światowej klasy. Na Santorini dostępnych jest wiele winiarni m.in.: Argyros, Artemis Karamolegos, Avantis, Canava Chrissou, Gaia, Gavalas, Hatzidakis, Mikra Thira, Santo Wines, Sigalas, Vassaltis, Venetsanos czy VSV Winery.
Poniżej zamieszczam ogólnodostępne profile smakowe poszczególnych win z Santorini, aczkolwiek ich właściwą ocenę pozostawiam każdemu z Was. W zależności od rocznika występować będą mniejsze bądź większe rozbieżności.
A) Tselepos – Nykteri
Kolor: cytrynowy, mocno przezroczysty o średniej intensywności.
Nuty smakowe: wyraziste kwiatowe aromaty jaśminu, zielone owoce, jabłko i gruszka, wanilia. Na podniebieniu orzeźwiająco-kwaśny, w równowadze z delikatnymi kwiatowymi i owocowymi smakami. Długi i przyjemny posmak dębu.
B) Gavalas – Assyrtiko
Kolor: słomkowo-złoty.
Nuty smakowe: aromaty silnie cytrusowe, z dodatkiem gruszki i brzoskwini. Towarzysząca temu słoności i mineralności. Na podniebieniu wysoka kwasowość z długim finishem.
C) Santo Wines – Vinsanto – naturalnie słodkie wino z suszonych na słońcu winogron
Vinsanto na mojej liście ulubionych win zajmuje zaszczytne pierwsze miejsce i wiedzie ten prym nieprzerwalnie od 2015 roku. Ciężko więc nie napisać kilku słów, o tak wyjątkowym winie deserowym. Produkowane jest w sposób wysoce tradycyjny, polegajacy na suszeniu na słońcu winogron szczepu Assyrtiko, co zapewnia minimalny końcowy poziom alkoholu rzędu 9%. Proces suszenia jest nieoderwalnym elementem starożytnej techniki, w wyniku której odwodnione owoce jednocześnie zwiększają całkowity poziom kwasowości, jak i obecności cukrów. Summa summarum uzyskiwany jest nieprawdopodobnie oryginalny efekt, w postaci wina wybitnie słodkiego lecz przełamanego delikatną kwasowością, dzięki czemu wina te rozwijają silnie złożony i aromatyczny profil smakowy. Cała metoda produkcji i okoliczności jej towarzyszące są dosyć skomplikowane, przez co niejednokrotnie plony są wybitne, lecz stosunkowo niewielkie.
Kolor: złoto-bursztynowy.
Nuty smakowe: złożone smaki od cynamonu, orzechów, kawy, karmelu i goździków, po suszone morele, figi i rodzynki, zrównoważone przez drobną kwasowość, która balansuje intensywną słodycz. Długi, aksamitny posmak.
D) Estate Argyros – Mavrotragano
Kolor: soczyście rubinowy.
Nuty smakowe: energiczna mieszanka czerwonych i czarnych owoców, takich jak wiśnie i jagody z nutami wanilii i tytoniu. Wyczuwalny posmak dębu dzięki dojrzewaniu w beczkach z dębu francuskiego.
D) Gavalas – Aidani
Kolor: złocisty.
Nuty smakowe: Kwiaty jaśminu i cytryny, przełamujące owocowy charakter wina, dominujące nuty owocowe: zielone jabłko i gruszka. Wino lekkie o średniej kwasowości i średnim posmaku.
E) Anhydrous – Avantis Grace
Kolor: łososiowo-różany.
Nuty smakowe: zrównoważona średnio-intensywna kwasowość z towarzyszącym uczuciem świeżości i owocowym posmakiem malin, wiśni i jagód.
2. Tradycyjna łódź rybacka i nie tylko – Epilekton
Z wielu swoich podróży przywiozłem przedmioty tylko pozornie związane z danym regionem. Często były to rękodzieła i antyki o niejednoznacznie określonym pochodzeniu. Nie uważam by było coś w tym złego, bo dane przedmiot i tak na zawsze będzie kojarzył nam się z odwiedzonym miejscem. Niejeden odwiedzający Santorini pragnie zakupić typowe przedmioty turystyczne, które często stanowią jedynie efekt końcowy masowej produkcji… Jeśli jednak szukacie czegoś bardziej niezwykłego, zdecydowanie polecam odwiedzić Epilekton, w którym to można odnaleźć szeroką gamę autentycznych dzieł sztuki i przedmiotów sztuki ludowej z całego świata. Różnorodność przyprawia o zawrót głowy, a przedmioty takie jak kołatki do drzwi, obrazy, ikony religijne, talizmany, grecka ceramika i rękodzieło czy unikaty z Santorini sprawiają, że mamy szerokie spectrum możliwości. Osobiście skierowałbym swój wzrok na instrumenty astronomiczne, zegary i ręcznie wykonane repliki statków rybackich.
3. Piwo spod znaku szalonego osła
Poza wcześniej opisanym winem, santoryńskie piwo chyba jest jednym z bardziej charakterystycznych napojów, chociaż nigdy wcześniej nie aspirowało do tego miana. Butelka z miniaturą deko przerysowanego osła od razu rzuca się w oczy i zapada głęboko w pamięć. Donkey Beer wywodzi się z Santorini Brewing Company, która została założona przez wielokulturową mieszankę miłośników/znawców piwa i wina. Przedsięwzięcie to było swojego rodzaju badaniem niezbadanego wcześniej gruntu, jednakże efekt końcowy może napawać dumą.
Proces tworzenia stosunkowo klasyczny: fermentacja wtórna odbywająca się pod ciśnieniem w dużych zbiornikach magazynowych bez obecności dodatkowego cukru, poprzedzona fermentacją pierwotną rozpoczynająca się od dodania wyspecjalizowanych drożdży. Ten pozornie nieskomplikowany proces jest ojcem nowo powstałego świeżego niefiltorwanego piwa, nigdy wcześniej nie oferowanego na wulkanicznej Santorini. Aktualnie dostępnych jest kilka rodzajów piwa. Osobiście miałem okazję próbować Yellow Donkey, które silnie schłodzone i podane do posiłku potrafi dobrze się komponować, mimo goryczy i cytrusowości. Możemy także zakupić inne wersje: owocowego Red Donkey, IPA Crazy Donkey, Weiss White Donkey, limitowanego Slow Donkey i dwóch nowych wariacji Lazy Ass i Blue Donkey.
4. Miód wprost z winnicy Vassalitis – Santorini Wildflower Honey
W winnicy Vassaltis tworzone są niezwykłe wina, które stanowią najnowszy element bogatej historii winiarstwa Santorini. Obszar rodzinnych winnic, w który tchnięto nowe życie, został przekształcony przez właściciela w nowoczesną butikową winiarnię, produkującą wina rzemieślnicze, prezentujące jakość i charakter winogron Santorini. Potencjał tworzenia czegoś wyjątkowego na nowo, w połączeniu z stosowaniem najlepszych praktyk w uprawie winorośli zaowocował stworzeniem winiarni o zrównoważonym proekologicznym charakterze. Czynny udział w procesie tworzenia biorą także pszczoły, które jako główni zapylacze upraw, pomagają zachować ową równowagę, jednocześnie dając możliwość cieszenie się z wyjątkowego miodu. Nie miałem możliwość jego spróbowania, aczkolwiek patrząc na okoliczności jego smak musi odbiegać od wszystkich znanych nam miodów w sposób zasadniczy 🙂 Summa summarum winnica Vassaltis oferuje nowoczesną przestrzeń poznawczą wzbogaconą o wina i miody rzemieślnicze, których styl nawiązuje do typowych tradycji regionu.
5. Książka The Wines of Santorini od Yiannis Karakasis
Jak słusznie można zauważyć życie na Santorini związane jest nieodwracalnie z uprawą winorośli, która stanowi nieformalny symbol całego archipelagu. Winorośli, która na przestrzeni wieków ukształtowała ogólny charakter wysp, mając zasadniczy wpływ na rozwój i sposób postrzegania Santorini na arenie międzynarodowej. W publikacji pióra Yiannisa Karakasisa The Wines of Santorini możemy poznać ogólną tematykę unikalnych win Santorini, kompletną historię wina i odmian winorośli w odniesieniu do opinii miłośników wina, a także aktualności i wizję przyszłości wysp. Na 400 stronach udokumentowano także oryginalne mapy mikroregionów winiarskich oraz zamieszczono lokalizacje słynnych winnic, wraz z propozycjami win, które niekiedy stanowią dobrze skrywaną tajemnicę…
7. Ceramika i reprodukcja malowideł ściennych z Akrotiri od Akron Art Center
Czymże byłaby Grecja bez swojej bezcennej ceramiki? Sądzę, że ciężko sobie wyobrazić taki obieg spraw, w końcu starożytne naczynia ceramiczne nieoderwalnie kojarzone są właśnie z Grecją… Przez setki lat stanowiła podstawowy element życia codziennego, będąc także silnym motorem napędowym gospodarki. Mijały dekady, a każda z nich przynosiła nowe odsłony, wzory i techniki produkcji… Tak powstało pięć głównych styli dekoracyjnych: protogeometryczny, geometryczny, orientalizujący, czarnofigurowy i czerwonofigurowy. Ten ostatni darzę dużym sentymentem, jego walory estatyczne także przemawiają do mnie najbardziej, głównie ze względu na widowiskowe kontrasty oraz możliwość wykonywania bardziej realistycznych szczegółów.
Tak bogate dziedzictwo skrywa wiele tajemnic, jednocześnie będąc zasobnym źródłem inspiracji. Akron Art Center to wyjątkowe miejsce na mapie Santorini, stanowiące „reprodukcję” starożytnego warsztatu artystycznego korzystającego z dziedzictwa z pełną świadomością. Wartsztatu skupiającego zespół lokalnych artystów i malarzy, którego codziennym zadaniem jest badanie i odtwarzanie dzieł starożytnej sztuki greckiej. Malowidła ścienne z Akrotiki wykonane z płótna wapiennego, ceramika minojska, geometryczna i klasyczna, repliki mozaik i oryginalne prace – to wszystko można zdobyć w Akron Art Center na wyspie Thira. Ceny odzwierciedlają wartość zakupionych przedmiotów, aczkolwiek są zauważalnie wysokie, jednakże ich autentyczność, szczegółowość i oddanie zrekompensują każdego wydanego centa.
8. Sigalas Prickly Pear Spirit i Sigalas Tsipouro Aged
Winnice na Santorini oferują znacznie wiecej niż wysokiej jakości wina o czym wspominałem powyżej. Przykłady łatwo jest mnożyć, a jednym z nich jest Domaine Sigalas – winnica położona między winoroślami na jednej z malowniczych równin wyspy Oia. Prickly Pear Spirit i Tsipouro Aged to dwa oferowane destylaty, których wariacje smakowe to dwa bardzo oddalone od siebie punkty. Prickly Pear Spirit to produkt podwójnie destylowany wykonany z pozyskiwanej na Santorini opuncji figowej. Jasna i wyrazista tropikalna barwa w połączeniu z aromatami owocowo-ziołowymi, z dominującą nutą dojrzałej opuncji, tworzy połączenie złożone, z długotrwałym i wyraźnym finishem.
Za to Tsipouro Aged to także wyrób podwójnej destylacji lecz stworzony z Assyrtiko i Mavrotragano. Ciemny, silnie miodowy kolor, połączony z intensywnymi aromatami białych kwiatów, eukaliptusa i owoców cytrusowych, daje wrażenie złożoności z wyczuwalnie dostrzegalnym posmakiem wanilii, czekolady i drewna. Starzenie trunku odbywa się przez co najmniej 2 lata w beczkach stosowanych do leżakowania wina Vinsanto. Słusznie można zauważyć, że oba destylaty są jednym z „owoców” archipelagu. Silnie związane z naturalnie występującą roślinnością i tradycyjnie wytwarzanym winem. Pozycje obowiązkowe!
9. Canava Santorini – Tsikoudia Santino Barrel-aged
Tsikoudia Santino stanowi kolejny destylat nieoderwalnie związany z dostępnymi na Santorini gatunkami winorośli, w tym jednak przypadku mieszanka w znaczącej mierze (80%) zdominowana jest przez Asyrtiko, które dopełnia Aidani i Athiri. Tradycyjny proces opierający się na poczwórnej destylacji w ręcznie wytworzonym alembiku z greckiej miedzi, tworzy najwyższej jakości trunek o ściśle określonym smaku. Każda butelka Tsikoudii pieczętuje aromat i tradycję Santorini, będąc zaledwie jedną z 2000 szt. produkowanych rocznie… Proces przechowywania w dębowych beczka przez 18 miesięcy i dodatek szafranu nadaje ciekawego i nie tak oczywistego posmaku. Ta limitowana wersja Tsikoudii jest wyrazistą propozycją dla każdego wielbiciela brandy.
11. Nomikos Estate Santorini – pomidory, kapary, przetwory i orzechy
Jałowe wulkaniczne scenerie sprawiają wrażenie niedostępnych i nieżywonośnych, jednakże efektem procesów wulkanicznych, a dokładnie powstawania osadów piroklastycznych, są gleby zasobne w próchnicę i wiele składników odżywczych, przez co nawet w tak niesprzyjającej auże znajdują zastosowanie w uprawie różnego rodzaju roślin. Obcowanie w takich warunkach uczy pokory, a tylko szczegółowe poznanie panujących warunków i zapotrzebowania roślin, może zapewnić szansę na udane zbiory. Wielu roników wierzy, że jeśli tradycyjnie uprawiane odmiany dają plony w tak skrajnych warunkach, to w połączeniu z nowoczesnymi metodami, muszą nadejść satysfakcjonujące wyniki. Nie inaczej jest w przypadku twórcy małej, wzorowo zorganizowanej jednostki Nomikos Estate – Giannisa Nomikosa. Sam określa swoje działanie w następujący sposób: „Jesteśmy odpowiedzialni za produkcję, przetwarzanie, pakowanie i dystrybucję, tak aby zapewnić doskonałą jakość produktu, który dotrze do naszych konsumentów.” Zatem na wyspie uprawiane są dwa gatunki fasoli fava, pistacje oraz fantastyczne w smaku pomidory. W zrealizowanych projektach znajdują się sosy i pasty pomidorowe, marynowane kapary i oliwki, liczne warianty orzechów, ale również słodkie przetrwory i dżemy z opuncji figowej. A dziesiątki owoców tej ciężkiej pracy krąży od najbardziej popularnych do najlepszych restauracji Santorini.
12. Plecak z korka od Sunbeam Handmade
Pomimo faktu, że kojarzony jest głównie z zastosowania podczas końcowego etapu produkcji wina, korek jest zasadniczo tworzywem wysoce funkcjonalnym, głównie ze względu na swoje nieocenione właściwości. Jednym tchem można wymienić: nieprzepuszczalność, ognioodporność, izolacyjność termiczna i akustyczna, plastyczność i łatwość w obróbe, a jego pozyskiwanie jest w 100% naturalnym i ekologicznym procesem (otrzymywany z kory dębu korkowego (Quercus suber)). Fakt ten oraz walory sticte estetyczne sprawiły, że korek stał się tworzywem zyskującym niemałą popularność. Wtargnął z impetem w świat mody stając się materiałem służącym do producji nietuzinkowych dodatków z charakterem. Na Santorini także odnalazł dla siebie miejsce i to nie tylko w licznych winnicach… Sunbeam Handmade to niedużych rozmiarów klimatyczny butik zlokalizowany na wyspie Thira, w którym to serwowane są ręcznie wyrabiane produkty galanteryjne z ekologicznych materiałów, takich jak naturalny korek, słoma, koper włoski, papier czy bambus. Rezultatem są produkty bardzo wytrzymałe, trwałe i funkcjonalne, a dostępność i różnorodność wzorów otwiera świat ekologicznych materiałów dla każdego…
13. Oliwa z Santorini – produkty Olive Oil Poetry od Santorini Olive
Na starożytnej Santorini, podobnie jak w całej Grecji, drzewa oliwne (Olea europaea L.) były integralnym elementem codziennej egzystencji, a oliwa z oliwek w postaci surowej lub przetworzonej stanowiła elementarną część diety, jednocześnie będąc składnikiem wyrobów kosmetycznych i substancji leczniczych. Początek uprawy drzew oliwnych ciężko zamknąć w konkretnych ramach czasowych, jednakże sama ich obecność na wulkanicznych wyspach archipelagu datowana jest na przynajmniej 60.000 lat, ze względu na odnalezione w kalderze skamieniałości owoców i liści oliwnych.
O pozytywnym wpływie produktów pochodzenia oliwkowego napisano niejedną książkę. Potwierdzono naukowo, że spożycie oliwy z pierwszego tłoczenia, zawierającej kwas oleinowy, oleocanthal i składniki odżywcze o właściwościach przeciwzapalnych, może odgrywać potencjalną rolę w obniżaniu ryzyka zachorowania na raka, zapobiegać utraty pamięci charakterystycznej dla choroby Alzheimera, pomagać w utrzymaniu zdrowych kości i zmniejszyć ryzyko występienia osteoporozy, a także przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zapadnięcia na choroby sercowo-naczyniowe. Dlatego też oliwa z oliwek i jej produkty pochodne zawsze będą dobrym wyborem. Po powrocie przez długi okres czasu będziemy mogli cieszyć się ich smakiem oraz licznymi właściwościmi zdrowotnymi.
W tym miejscu warto także wspomnieć o szerokiej gamie oferowanych kosmetyków. Bogate źródło prowitaminy A, witamin K i E oraz innych silnych przeciwutleniaczy, korzystny wpływ na włosy i skórę głowy, odżywiające, nawilżające i wzmacniając działanie, to tylko część pozytywnych aspektów korzystania z kosmetyków na bazie oliwy z oliwek.
14. Malowidła z galerii Καλημέρα Οία
Καλημέρα Οία – iście malownicza pracownia w adekwatnie malowniczej wiosce. Niewielki gościnny warsztat, będący zarazem źródłem inspiracji. Dla wielu jeden z symboli wyspy, dla innych zaś miejsce skupiające wyjątkowe rękodzieło, dla znawców sztuki synonim tradycyjnego rzemiosła, a dla amatorów obiekt fascynacji i podejście godne naśladowania… Takie wyorbażenia krążą w eterze od 1999 roku. Wówczas w głowach Katriny i Takisa narodziła się koncepcja stworzenia galerii sztuki skupiającej niecodzienne dekoracje wnętrz, będące tradycyjnymi drewnianymi meblami i przedmiotami, którym nadano drugie życie, tworząc poczucie przytulności i klimatu minionej epoki. Zarówno charakterystycznym, jak i niepowtarzalnym elementem galerii jest malarstwo na drewnianych zakonserwowanych wcześniej przedmiotach codziennego użytku, takich jak okna, drzwi czy rolety przeciwsłoneczne (niezależnie od wcześniejszego zastosowania). Artefakty te wywodzą się ze starych, obecnie odnowionych, domów, które zostały zbudowane w latach 1814-1965.
Καλημέρα Οία wychodzi naprzeciw oczekiwaniom, dosłownie i w przeności. Oferowane dzieła wręcz wylewają sie poza mury budynku – czego byłem świadkiem, starając się skupić zwrok przechodniów. Każdy kto chciałbym posiadać wartościową, ręcznie wykonaną pamiątkę z Santorini musi zawitać pod ten adres. Kupując jeden z oferowanych przedmiotów, otrzymujemy w pakiecie „troskę” sprzedawcy o jego odpowiednie zapakowanie, a także instrukcję dotyczącą konserwacji 🙂
15. Sztuka od Galanopoulos
Otwarta w 1986 roku przez greckiego artystę Stavrosa Galanopoulosa Galeria Sztuki Galanopoulos mieści endemiczną kolekcję oryginalnych 3-wymiarowych dzieł sztuki, których głównym zastosowaniem, podobnie jak w poprzednim przypadku, jest nadawanie wnętrzom wyjątkowego śródziemnomorskiego charakteru tradycyjnych greckich domów.
Artysta studiował na renomowanej Ateńskiej Szkole Sztuk Pięknych, a doświadczenia zbierał tworząc m.in. projekty teatralne. Zauroczony kolorystyką i szczególnym odłamem greckiego stylu, po przybyciu na Santorini oddał się projektowaniu wyjątkowych dekoracji wnętrz. Przez lata zglębiał wiedzę o starożytnych i obecnie zapomnianych technikach produkcji, a także o wykorzystywaniu wulkanicznych materiałów (okruchowe produkty działaności wulkanicznej), które przez dekaty stanowiły element budulcowy tradycyjnych santorynskich domostw.
Jego nietuzinkowe rzeźby i obrazy znalazły odbiorców na całym świecie, są także powszechnie doceniane przez wielu znakomitych koneserów sztuki greckiej. Sztuki dostępnej na wyciągnięcie ręki…
16. Galatea’s Pottery and Art Santorini
Tym razem dekoracje wnętrz zastępujemy sztuką typowo użytkową i tak trafiamy do Galatea’s Pottery and Art. Miejsca oferującego unikalne wzornictwo inspirowane naturą. Pstrokate żywe kolory, niekiedy pastelowe odcienie i spokojne tony. Od kremowej ceramiki z czarnymi wzorami po typowo jasne kompozycje. Tworzona przez Galateę ceramika spełnia funkcję zarówno funkcjonalną, jak i dekoracyjną. Ponadto na niektórych linii naczyń odtwarzane są także starożytne malowidła z Akrotiri, co dodaje historycznego waloru całości.
Wszystkie prace są ręcznie wypalane, formowane i wykańczane. Każdy z elementów kolekcji jest wyjątkowy, ze względu na brak przywiązania autorki do przesadnego perfekcjonizmu. Z jednej porcji gliny powstają naczynia różne, raz mniejsze, raz większe. Niekiedy jeden element kompletu różni się od pozostałych, dzięki czemu ceramika od Galatei ma w sobie sporo wizualnego charakteru. Podobnie jak w przypadku berlińskiej manufaktury Mampe możliwe jest stworzenie własnej niestandardowej linii ceramiki. Ponoć Galatea jest chętna do nawiązywania współpracy i poszerzania horyzontów. Tak więc wizyta w studiu w Megalochori może okazać się dłuższą przygodą…
17. Grecka biżuteria z duszą – ILIAS LALAOUNIS
Ręcznie wykonana biżuteria Lalaounis łączy wysoce tradycyjne techniki obróbki złota, takie jak granulacja, młotkowanie, tkanie ręczne, repusowanie, czy technika filigran i opus interrasile, i ówczesną reinterpretację starożytnych stylów greckich, których dziedzictwo jest nadal jednym z filarów świata mody i architektury. Typowe starożytne wzory zostały przełożone na wspólczense realia, przez co w kolekcjach Lalaounis zauważalne są wpływy i inspiracje zaczerpnięte z epoki bizantyjskiej, neolitu, przedklasycznej czy sztuki mykeńskiej. Zróżnicowany asortyment obejmuje ogromną kolekcję biżuterii i przedmiotów dekoracyjnych, których unikalność i wyjątkowość nie budzi żadnych wątpliwości.
Piękna forma i iście tradycyjny materiał w postaci plastycznego 22-karatowego złota, to połączenie spisane na odniesienie sukcesu. Z resztą popularność manufaktury jest zauważalna już od czasów jej powstania, co jednoznacznie podkreśla słuszność idei i trafność objętego kierunku. Tak tradycyjne rzemiosło równoznaczne jest z wysokim kosztem wytwarzanej biżuterii, która wprost proporcjonalnie przekłada się na ceny w butiku przy Thera 847. Sądzę jednak, że każda przeznaczona kwota będzie swojego rodzaju inwestycją, dzięki której będziemy w posiadaniu biżuterii pierowtnej, klasycznej, unikalnej, z rodowodem niepodważalnie greckim. Spójrzcie z resztą sami! Poniżej zamieszczam kilka zdjęć z aktualnych kolekcji.
18. Skarby z Oia Treasures
Jak sami zapewne zauważyliście Santorini galerami sztuki stoi. Kolejnym przystankiem wartym odwiedzenia jest założona w 2010 roku Oia Treasures Art Gallery. Motywem przewodnim, tym razem, jest chęć zapoznania odwiedzających z grecką sztuką współczesną w spokojnej i hermetycznej przestrzeni/atmosferze. Artyści, których prace wystawiane są w Oia Treasures są związani z Grecją od kołyski. Większość z nich to uznani artyści z nagrodami i międzynarodowymi wyróżnieniami. Ponoć w trakcie sezonu wakacyjnego są częstymi gośćmi i sami oprowadzają zwiedzających po zakamarkach galerii, zwierzając się na temat motywacji, które nimi kierowały podczas tworzenia swoich dzieł.
W Oia Treasures kładziony jest nacisk na rozdysponowanie uwagi w sposób równomierny na każdy przejaw greckiego artyzmu, dzięki czemu obiekt ten szybko stał się jednym z najważniejszych przestrzeni sztuki nowoczesnej Archipelagu Cyklad, Półwyspu Peloponeskiego i greckiej części Półwyspu Bałkańskiego. W ciasnych pomieszczeniach, tak silnie kojarzonych z typową zabudową Santorini, każdy ma sposobność poznania twórczości czołowych i mniej znanych nazwisk greckiego świata sztuki współczesnej, co jest przeżyciem wartym zapamiętania. Co także fascynujące, a ze wględu na charakter bloga kluczowe zarazem, na miejscu można nabyć rzeźby, obrazy i biżuterię dłuta tychże artystów, niemalże wprost u samego źródła. Wyrwane z tak spokojnych ram, mogą być ozdobą każdej prywatnej kolekcji…
19. Książka z Atlantis Books
Księgarnia Atlantis jest jednym z bardziej rozmpoznywalnych punktów często uczęszczanej ulicy Nikos Nomikos. Otwarta od 2004 roku, stanowi efekt końcowy błyskotliwego pomysłu dwóch amerykańskich przyjaciół, którzy poniekąd w sposób spontaniczny zdecydowali się założyć pierwszą księgarnię na wyspie i uczynić ją miejscem spotkań miłośników książek z całego świata. Podróżując po Europie i Stanach Zjednoczonych, udało im się stworzyć zróżnicowaną kolekcję książek, która wciąż się powiększa, od biografii, literatury faktu i drmatów, poprzez fikcję i poezję, zakończywszy na fantastyce i treściach naukowych. Obecnie można natrafić tam na książki napisane w wielu najróżniejszych językach, czasami nowe, czasami nadszarpnięte biegiem czasu, nieraz rzadkie, a niekiedy nawet pierwsze wydania… Z biegiem lat księgarnia Antlantis przyciągnęła wielu ciekawskich świata czytelników, ale także znakomitych pisarzy, których konfrontacje można było oglądać na charakterystycznym tarasie. Tarasie stanowiącym miejsce często organizowanych spotkań, będącym zarazem jednym z najciekawszych punktów widokowych na Morze Egejskie i tak urokliwe santorynskie zachody słońca.
Księgarnia jest otwarta od kwietnia do listopada, bez podanego konkretnego przedziału godzinowego – ma to swój urok. Często poza sezonem także ogranizowane są tutaj drobne wydarzenia kulturalne, więc pozytywnych emocji nigdy nie brakuje. Dzięki zachęcającej atmosferze i nostalgicznemu zapachowi starych książek, wizyta w Atlantis Books jest elementem obowiązkowym każdej wizyty w wiosce Oia.
20. Ocet leżakowany w dębowych beczkach – Gaia Wines
Powstanie tak rzadkiego octu długodojrzewającego jest bezpośrednio skorelowane z produkcją uznanego wina THALASSITIS w winnicy Gai’a Wines. Wina powstającego ze szczepu Assyrtiko, którego owoce pochodzą wyłącznie z trzech regionów: Episkopi, Akrotiri i Pyrgos, gdzie winorośl obecna jest niemalże od 80 lat. W celu ulepszenia THALASSITIS w jak największym stopniu, opracowano hybrydową metodę zakwaszania, łącząc tradycyjną francuską i włoską recepturę.
Efektem tego zabiegu jest wykorzystanie zaledwie części moszczu winnego Assyrtiko. Pozostały nadstan, który jest uważany za niewystarczająco wysoki jakościowo dla wina THALASSITIS, jest dzielony na dwie równe części, które po okresie czterech lat, łączą sie dając zjawiskowy produkt spożywczy o gęstej konsystencji i słodko-kwaśnym smaku. Pierwsza składowa najpierw staje się wytrawnym winem, które następnie jest utleniane w dębowych beczkach. Powstały ocet starzeje się w starych dębowych beczkach przez cztery lata. Druga część moszczu jest gotowana na wolnym ogniu w miedzianych kotłach do momentu prawie całkowitego zredukowania.
Tak powstały gęsty i aromatyczny roztwór mieszany jest z drugim substratem tworząc wyjątkowy, słodki, złożony i bardzo aromatyczny ocet, który w celu dodatkowego zaromatyzowania dojrzewa kolejny rok w dębowych beczkach. Tak powstały ocet długodojrzewający jest butelkowany bez stosowania dodatkowych procesów filtracji. Każda uprawa daje ponoć zaledwie 5000 butelek, więc jest to nie lada gratka dla koneserów i wielbicieli greckich sałatek, mięsnych marynat, deserów i typowych dań kuchni nie tylke greckiej, co śródziemnomorskiej.
Sekcja: Last but not least.
A) Wystawa Mati Art Gallery
O interesujących salonach wystawowych połączonych z możliwością zakupy dzieł sztuki starożytnej i ówczesnej rozpisywałem się w tym wpisie niejednokrotnie. Jednakże założona w 1990 roku Mati Art Gallery jest bytem bardziej przemawiającym na wyobraźnię i skłaniającym do daleko idących refleksji. Pierwotnie miała być to instytucja, której celem nadrzędnym miało być zaprezentowanie prac współczesnych greckich artystów milionom odwiedzających wyspę Santorini. W swoich wczesnych latach galeria spełniała przyjęte założenia promując rzeźbiarskie i malarskie dzieła wielu artystów. Dziś jednak prezentowane są tam wyłącznie prace artysty wręcz niebanalnego – Yorgosa Kyprisa, którego instalacje przestrzenne, umiłowanie środowiska, rzeźby i rysunki próbują podkreślić potrzebę zachowania równowagi w życiu, jak i w przyrodzie. Na swój sposób wymagają na odbiorcy postawienie sobie pytań o poprawność i istotność relacji międzyludzkich oraz powiązań na linii człowiek-natura.
Poprzez ową przestrzenność i silne skoncentrowanie na odbiorcy, dzieła Yorgosa Kyprisa w sposób jawny podkreślają i uzmysławiają egocentryczny i okrutny aspekt ludzkiej egzystencji. Co za tym idzie Mati Art Gallery staje się jednym z głównych przedstawicieli nowoczesnego spojrzenia na sztukę. W dobie tak dużej proekologicznej świadomości i wrażliwości na społeczny i ekologiczny wymiar sztuki, galeria z łatwością przyciągnęła szeroką gamę odbiorców. Was także gorąco zachęcam do spojrzenia na sztukę w zupełnie innej odsłonie i odwiedzenie tego wyjątkowego miejsca. Jestem przekonany, że miejsca, które rzuci inne światło na Wasze dotychczasowe postrzeganie świata.
B) Degustacja sera Chloro
Jako niepoprawny miłośnik wszelakiego rodzaju serów, nie byłbym sobą, gdybym podczas wizyty na Santorini nie szukał czegoś wyjątkowego i lokalnego. Na szczęście nie musiałem szukać zbyt długo. Naprzeciw mnie szybko wysunął się idealny kandydat w postaci chyba najbardziej reprezetatywnego specjału Santorini – sera Chloro. Jest to ser produkowany ze świeżego mleka koziego, o miękkiej, kremowej konsystencji i charakterystycznym wyrazistym smaku. Jego dostępność jest dosyć mocno ograniczona, ze względu na produkcję w niewielkich nakładach, głównie z powodu wysoce czasochłonnego i tradycyjnego procesu produkcji. Pierwszym etapem powstawania sera Chloro jest pozyskiwanie koziego mleka wczesnym rankiem lub późnym popołudniem. Po odcedzeniu mleko musi zostać przefiltrowane przez stosunkowo mięsisty materiał, by móc zostać poddanym procesowi pasteryzacji. Kolejnym krokiem jest dodanie zagęszczasza i osuszenie powstałej zwartej zawiesiny. Całość umieszcza się później w okrągłym naczyniu i pokrywa warstwą soli. Ser jest gotowy do spożycia po około 24 godzinach dojrzewania w solance. Chociaż tradycja tworzenia serów jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, to nie wpływa ona na wielkość produkcji. Mimo to można odnaleźć lokalny santorynski ser w niewielkich sklepikach na uboczu. Warto! Świetnie zastępuje klasyczną fetę w typowej sałatce greckiej 🙂
C) Muzeum Przemysłu Pomidorowego „D. Nomikos”
Muzeum Przemysłu Pomidorowego „D. Nomikos” każdemu ze zwiedzających przedstawi ciekawą historię przedsiębiorstwa rodziny Nomikos, uwzględniając także wspomnienia, zapiski i fotografie mieszkańców wyspy, co czyni je miejscem wartym głębszego poznania. Przekształcone w 2014 roku pofabryczne hale i pomieszczenia stały się synonimem nowoczesnego muzeum przemysłowego, oferując swojego rodzaju retrospekcję i ogrom informacji o sztuce uprawy, przetwarzania i produkcji niewielkich pomidorów z Santorini, które notabene są jednym z najbardziej rozpoznywalnych tradycyjnych produków archipelagu, o chronionej nazwie pochodzenia od 2006 roku (Protected designation of origin). Ekspozycja muzeum obejmuje maszyny przetwórcze, rękopisy i adnotacje, narzędzia, pierwsze etykiety, a także materiały audiowizualne z historiami byłych pracowników fabryki. Na koniec naszej wizyty możemy oddać się degustacji pasty pomidorowej w różnej postaci lub posiekanych pomidorów w formie przekąski.
Nie zapomnijcie także zakupić pamiątkowego egzemplarza ozdobnej puszki lub jednego z oferowanych dzieł greckich artystów (przemysłowe oświetlenie, aluminiowe i mosiężne prasy papierowe, ceramiczne naczynia czy dekoracje ścienne wykonane z aluminium). Co ciekawe w fabrycznych murach mieści się także Santorini Arts Factory, które zajmuje się głównie organizacją wysokiej jakości wydarzeń artystycznych, jak występy teatralne i taneczne oraz wystawy sztuki. We współpracy ze stowarzyszeniami i organizacjami publicznymi organizowane są również wydarzenia edukacyjne i warsztaty.
Stara fabryka pomidorów zlokalizowana jest przy plaży Vlychada, której najbardziej charakterystycznym punktem są robiące ogromne wrażenie wulkaniczne formacje skalne. W tej nieprzystępnej scenerii można odnaleźć wewnętrzny spokój i spędzić przyjemne chwile tuż po zakończonym zwiedzaniu.
D) Niezapomniana wspinaczka po polach wulkanicznych
Na sam koniec uczta dla miłośników pieszych wędrówek górskich! Uwaga! Archipelag wysp Santorini znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na jego terenie znajdują się aktywne wulkany Nea Kameni i Palea Kameni, które powstały w wyniku licznych erupcji prawdopodobnie w XVIII i XIX wieku, a ich szczyty są dostępne turystycznie i możliwe do zdobycia! Chyba nic więcej nie muszę pisać… 🙂
Tym pięknym nawiązaniem dotarliśmy do końca wpisu, który można byłoby zatytuować: „20 rzeczy, które warto przywieźć z Santorini”. Wpisu o bajkowym archipelagu, który spełnił po wielokrość pokładane nadzieje i okazał się zdecydowanie bardziej wyjątkowy, niż można byłoby przypuszczać – w pełnoprawnym tego słowa znaczeniu.
Bądź na bieżąco! Zapisz się do Newslettera!
https://michaldrozdziewicz.pl/